چاپ کردن این صفحه

نمایشگاه «ایران‌شناسی در آیینه کتاب» در مسکو

15.02.1395

نمایشگاه برگزیده آثار علمی ایران‌شناسان روس از قرن 19 تا کنون، با عنوان «ایران‌شناسی در آیینه کتاب» از روز سه شنبه سیزده فروردین تا یکشنبه دوم خرداد برابر با  19 آوریل تا 22 می در سالن سفید کتابخانه ادبیات خارجی مسکو برگزار می‌گردد. این نمایشگاه با همکاری و حمایت بنیاد بین المللی ایرانشناسی مسکو، رایزنی فرهنگی ایران و نیز بنیاد مطالعات اسلامی روسیه برگزار می‌شود. در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه جمعی از شخصیت‌های فرهنگی و ایران‌شناسان روسیه حضور داشتند.

هدف از این نمایشگاه - آشنایی نسل نو کتابخوان، با تاریخچه و سابقه مطالعات ایرانشناسی و پژوهش‌های ایرانشناسان روسیه‌ای و آثارشان در زمینه مطالعات ایرانی است.

مطالعات ایرانشناسی روسیه یکی از مهمترین ساحه‌های شرق‌شناسی، سابقه زیادی دارد. حکومت روسیه با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، در طول قرون متمادی همواره در صدد مطالعه درباره کشورها و ملل شرقی از جمله ایران و آسیای میانه بوده است. برای روابط دیپلماتیک و تجاری، آموختن زبانهای شرقی ناگزیر بوده است تا جایی که در زمان سلطنت تزار ایوان چهارم (1533-1584) در مسکو، کارشناسان زبانهای شرقی از سوی سفارت، سفارش کار می‌گرفتند.

مرحله تاریخی جدید در مطالعات حول ایران، در زمان پتر اول رقم خورد. کافی است به یاد آوریم که در لشکرکشی به پتر کبیر به ایران در سال 1722، به واسطه تلاش‌های شرق‌شناس مشهور، دیمیتری کانتمیر (1973-1723) فونت حروف عربی آماده شد و چاپخانه‌ای سامان یافت که اعلامیه‌ها و دیگر بیانیه‌های پتر اول خطاب به مردم قفقاز و ایران به زبان ترکی و فارسی در آن چاپ می‌شد.

در زمینه مطالعات کشورهای شرقی از جمله ایران، آکادمی علوم نقش مهمی بازی کرد. آکادمی علوم که در تاریخ 1724 تأسیس شد، دارای دو مدرسه بود که در آن زبانهای شرقی، از جمله فارسی تدریس می‌شد. 

طی قرن نوزدهم تا بیستم، انستیتو زبانهای شرقی لازاروف مسکو، تأثیر مهمی در توسعه ایرانشناسی داشت. این انستیتو در کنار بخش‌های شرق‌شناسی دانشگاه پتربورگ و دانشگاه قفقاز، کمک فوق‌العاده‌ای به تربیت مجموعه‌ای از ایرانشناسان نمود. در سال 1917 ایرانشناسی وارد فاز جدیدی از توسعه خود شد. این دوره سخت و دشواری بود که به شکل‌گیری نهادها و انستیتوهای مطالعات شرقی برای تربیت نسل متخصصی از شرقشناسان در دوره شوروی ‌انجامید. 

از میان ایرانشناسان برجسته روسیه می‌توان از این افرادی چون: بولدرو، کاظم بک، زالمان، ژوکوفسکی، بارتولد، میللر، کُرش، سمیونوف، کریمسکی، روماسکویچ و برتلس نام برد که از خود میراث علمی گرانبهایی درخصوص مطالعه تاریخ، زبان، ادبیات و فرهنگ ملل ایران، آسیای میانه و قفقاز برجای نهاده‌اند.

با اینکه عصر ما، عصر فن‌آوری اطلاعات است و به واسطه اینترنت می‌توان به داده‌های بسیاری دست یافت؛ اما اینهمه، چیزی از ارزش منابع دست اول نمی‌کاهد و هیچ چیزی جایگزین لذت دریافت اطلاعات مستقیم از یک کتاب، نیست.

در نمایشگاه «ایرانشناسی در آینه کتاب»، آثار در زمینه سیر کتاب‌های آموزش زبان فارسی، ادبیات فارسی و فلسفه در روسیه از یک قرن گذشته تا کنون، برخی از آثار بنیاد مطالعات اسلامی روسیه، تابلوهای خوشنویسی، مینیاتور و دیوان اشعار زبان فارسی و نیز ترجمه منظوم شاهنامه به زبان ترکی قبچاقی، در این نمایشگاه به معرض نمایش گذاشته شده‌اند. این نمایشگاه، به مدت یک ماه برپاست و در هفته اول آن، کارگاه آموزش خوشنویسی توسط استاد حسن حسين‌نژاد، استاد خوشنویس ایراني، برگزار شد.

آخرین ویرایش در 1395 ارديبهشت 15